Yeah! A jednak udało się zrobić coś prawie niemożliwego! Początek Białych Nocy (tak, tutaj też są od połowy maja do połowy lipca tzn. one takie białe to nie są ale nie są też astronomiczno czarne) to jedyny moment w ciągu roku kiedy na naszą, północną półkulę zagląda Antares ze swoimi skarbami. Tak naprawdę to w sobotnią noc miałem prawdopodobnie jedyną szansę na wyłapanie tego fragmentu nieba… Później będzie coraz trudniej bo a to Księżyc przeszkodzi a to pogoda się zważy albo coś innego ciekawego zawali się na głowę.
Antates w naszej szerokości geograficznej wisi tylko kilka stopni nad południowym horyzontem i niestety najczęściej (nie dotyczy Bieszczadów) trzeba go wyłuskiwać z pomarańczowej łuny.

Zachorowałem na ten kawałek nieba już parę miesięcy temu. Oczywiście zdjęcia z południowej półkuli powodowały opad szczęki do samych stóp, kolory, szczegóły – po prostu magia! Wiedziałem przy tym, że zrobienie tego w Polsce będzie graniczyło z cudem ale co tam! Od czego ma się polankę w Lisowie? Nie takie cuda tam wychodziły!

Sobotnia noc rozpoczęła się pięknym, rozgwieżdżonym niebem ale szybko okazało się, że łatwo nie będzie… Po północy wilgotność skoczyła do 95% a temperatura spadał do +5!!! (tak, PLUS PIĘCIU! – na koniec maja! Obłęd). Na szczęście, budząc zazdrosne spojrzenia reszty leśnej ekipy, oba moje szkła były wyposażone w grzałki i jako jedyne nie zarosiły się 🙂

Przez całą noc udało mi się zrobić 46 klatek po 180s każda tego magicznego kawałka nieba. Okiem był stary, mocarny Tair 3S 300mm a kamera to oczywiście QHY168C schłodzona do -15C. Wszystko trzymało się na montażu HEQ5 podłączonego do laptopa i guidowanego przez kamerę QHY5LII. Do zasilania tego majdanu służył akumulator AGM 72Ah (za względu na swoją wagę zwany wyrwipalcem 🙂 ).

A co z tego wyszło? No coś całkiem miłego… Ale już obiecuję, że jeszcze do tego wrócę! Pewnie w przyszłym roku i to z odpowiednim filtrem (niebawem dojdzie zza Wielkiej Wody)

Oto i skarby Antaresa! Mgławice rho Ophiuchi IC4604 (taaa, jakby ktoś, tak jak ja, nie wiedział jak to się wymawia to proszę: Ro Ofiuci 😛 ), IC4603, IC4605, dwie gromady: M4 i NGC6144 no i On… Najjaśniejszy na zdjęciu: Antares.

Antares (alfa Scorpii, α Sco) – gwiazda podwójna, najjaśniejsza w gwiazdozbiorze Skorpiona. Antares jest nadolbrzymem o typie widmowym M0.5Iab. Wg pomiarów paralaksy, Antares znajduje się w odległości ok. 550 lat świetlnych od Ziemi. Antares należy do gwiazd zmiennych zwanych mirydami

Antares jest nieregularną gwiazdą zmienną typu LC. Na niebie osiąga wielkość gwiazdową od 0,6 do 1,6^m Jego jasność wizualna przekracza ok. 10 000 razy jasność Słońca, lecz ze względu na fakt, iż gwiazda emituje znaczną część swojej energii w podczerwieni, bolometryczna jasność jest ok. 57 000 razy większa od jasności Słońca. Zewnętrzna powłoka gazowa tej gwiazdy jest stosunkowo zimna – 3400 K, przez co możemy oglądać Antaresa jako obiekt o czerwono-pomarańczowej barwie.

Masa gwiazdy została oszacowana w 2007 roku przez R. Baade, D. Reimers’a na 12.4 mas Słońca; W ramach analizy przeprowadzonej w 2012 roku podczas której porównano efektywną temperaturę i jasność Antaresa z teoretyczną drogą ewolucji masywnych gwiazd (która zawierała parametry takie, jak rotacja i utrata masy) otrzymano wynik ok. 17 Mas Słońca. Ponadto oszacowano wiek gwiazdy na 12 milionów lat. Antares ma wystarczającą masę, by móc stać się w przyszłości supernową.

Średnica tego czerwonego nadolbrzyma sięga 1,182 mld km., czyli ok. 883 razy więcej niż wynosi promień Słońca; Gdyby Antaresa umieścić zamiast Słońca, jego zewnętrzna warstwa znajdowałaby się pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza. Rozmiar Antaresa może być obliczony za pomocą paralaksy (tj. 5.89 ± 1.00 mas) i średnicy kątowej (znanej z pomiarów okultacji księżycowych, wynoszącej 41.3 ± 0.1 mas). Z tego wynika iż promień gwiazdy przy tym dystansie wynosi ok. 890 ± 150 promieni Słońca. Analizując prędkość radialną na podstawie widma, astronom T. Pugh wraz zespołem obliczył iż okres obrotu gwiazdy wynosi 5.93 ± 0.01 lat; Ten wynik mógłby wskazywać iż promień gwiazdy różni się o ok. 143-187 promieni Słonća od pierwotnych oszacowań.(19% ± 4%). Jednak wówczas zróżnicowanie jasności gwiazdy byłoby dużo większe niż w rzeczywistości. W swoim obecnym stadium rozwoju gwiazda powoli traci zewnętrzne warstwy gazowe, które w przyszłości stworzą mgławicę planetarną.

Antares ma gwiazdę towarzyszącą – Antaresa B, której odległość kątowa od gwiazdy macierzystej uległa zmianie (od wartości 3.3 sekund łuku w roku 1854 do 2.86 sekund łuku w 1990.) Ostatnia wartość jest równa dystansowi 529 AU, co jest minimalnym dystansem pomiędzy gwiazdami. Badania spektroskopowe stanów energetycznych wypływów materii z gwiazdy towarzyszącej sugerują, że jej odległość jest około 224 AU dalej (względem Układu Słonecznego) niż pierwotnie szacowano, co daje średnią odległość między obiektami rzędu ok. 574 AU (patrz rysunek po prawej).Typ widmowy tej gwiazdy to B3V, wraz z licznymi liniami widmowymi które sugerują, że została ona “zanieczyszczona” materią wyrzuconą przez gwiazdę główną. Jasność Antaresa B wynosi 5,5 mag., co jest 1/370 jasności Antaresa A, jednak świeci ona 170 razy jaśniej od Słońca.

Ze względu na blask gwiazdy głównej, Antaresa B trudno jest dostrzec za pomocą małych teleskopów; czasem możliwa jest obserwacja z użyciem teleskopów o średnicy ponad 150 mm (6 cali).

“Towarzysz” często opisywany jest jako zielona gwiazda, lecz przyczyną tego jest prawdopodobnie efekt kontrastu, lub też mieszanie się światła obu obiektów, gdy znajdują się blisko siebie i są obserwowane jednocześnie. Antaresa B można czasem dostrzec przez mały teleskop przez kilka sekund podczas okultacji księżycowej (gdy Antares A jest ukryty za tarczą księżyca.) Zostało to odkryte przez Johanna Tobiasa Bürga podczas jednej z takich okultacji 13 kwietnia 1819 roku lecz zanim potwierdzono istnienie gwiazdy towarzyszącej w 1846 roku, niektórzy sądzili iż było to jedynie światło Antaresa A, przenikające przez atmosferę Księżyca (wówczas istniała teoria, głosząca jej istnienie)^[17]. Gdy obserwowany jest sam Antares B podczas tego typu okultacji, wygląda na gwiazdę o niebieskiej lub niebiesko-zielonej barwie.

Niewiele wiadomo o orbicie gwiazdy towarzyszącej, ponieważ próby analizy prędkości radialnej Antaresa A muszą być niepowiązane z pulsacjami samego towarzysza. Okres orbitalny wynosi od 1200 do 2562 lat.

Nazwa „Antares” pochodzi z greki i oznacza, ze względu na czerwone zabarwienie, „Przeciwnik Marsa” (Mars to rzymski odpowiednik greckiego Aresa)

Mgławica ro Ophiuchi – ciemna mgławica pyłowo-gazowa położona 1° na południe od gwiazdy ro Ophiuchi, w gwiazdozbiorze Wężownika. Odległa jest o około 131 ± 3 parseków od Ziemi.

Mgławica pokrywa obszar kątowy 4,5° × 6,5°, jej masa wynosi ok. 3000 M_☉, a jej temperatura pomiędzy 13 a 22 K. W mgławicy wyróżniono szereg mniejszych obszarów, między innymi L1688 i L1689 (obszary powstawania gwiazd). W obszarze L1688 wykryto 425 źródeł promieniowania podczerwonego, które są najprawdopodobniej obiektami gwiazdowymi we wczesnej fazie ewolucji, do tej pory zidentyfikowano 16 protogwiazd i 200 gwiazd typu T Tauri z dyskami protoplanetarnymi. Wiek gwiazd T Tauri szacowany jest pomiędzy 100 tysięcy a milionem lat.

W 2011 w mgławicy tej, po raz pierwszy w historii obserwacji Wszechświata, odkryto ślady nadtlenku wodoru

[źródło: Wikipedia]

Jak dla mnie, to jeden z najbogatszych i najładniejszych kawałków nieba. Szkoda, że tak krótko u nas gości…

Ale już niebawem będę zaczynał zbieranie światła z innych letnich mgławic czyli kolorów na pewno nie zabraknie 🙂