Galaktyki, wszędzie galaktyki!

Nareszcie zima idzie sobie precz! I może niech już sobie nie wraca… Co prawda noce też się robią coraz krótsze ale i tak wolę to niż przymarzanie nóg do podłoża w środku ciemnego lasu 😉
Sprzęt do astrofoto nareszcie skompletowany i opanowany więc trzeba było go w końcu zabrać do ciemnego boru. No tym razem to nie był on taki ciemny bo Księżyc oświetlony w ponad 50-ciu procentach już robił swoje i w zasadzie to można było nie używać latarek przy rozstawianiu sprzętu. Tak czy siak las daleko od miasta zawsze jest dobry, atmosfera nie faluje, spokój, cisza i gwiazdy w dobrym towarzystwie to lekarstwo na k.. oj, przepraszam, na nerwicę! przez N 😀

Mgławice już powoli znikają z nieba ale za to wschodzą całe roje galaktyk i to właśnie one były moim celem na ostatnie dwie noce. Na dobry początek postanowiłem złowić trochę galaktyk w gwiazdozbiorze Panny i Warkocza Bereniki czyli Łańcuch Markariana i jego otoczenie. To co się tam dzieje przechodzi ludzkie pojęcie o wielkości Wszechświata! Sam Łańcuch to grupa galaktyk należący do Gromady w Pannie. Nazwa łańcuch nawiązuje do widocznego z Ziemi ułożenia poszczególnych galaktyk na zakrzywionej linii. Został on nazwany nazwiskiem ormiańskiego astrofizyka, Beniamina Markariana, odkrywcy łańcucha na początku lat 60. XX wieku. Główne galaktyki należące do łańcucha to M84 (NGC 4374), M86 (NGC 4406), NGC 4477, NGC 4473, NGC 4461, NGC 4458, NGC 4438 oraz NGC 4435. Co najmniej siedem galaktyk porusza się w sposób spójny, lecz inne wydają się być nałożone w łańcuch przez przypadek.
Tak to wygląda na zdjęciu:

i trochę zoomu na sam łańcuch bez dalszego towarzystwa galaktycznego:

Tam są SETKI galaktyk mniejszych i większych od naszej drogi mlecznej. A teraz będzie jeszcze ciekawiej. Pierwsze zdjęcie obejmuje tak maleńki wycinek nieba, że można by zakryć go palcem! Żeby to sobie jakoś wyobrazić, wrzucam podgląd z planetarium z zaznaczonym na czerwono prostokącikiem obejmującym sfotografowany obszar:

No to jak myślicie? Ile galaktyk jest w takim kawałeczku Wszechświata?
608!!!!! – tak, 608 galaktyk! Każda z miliardami gwiazd i miliardami planet i może milionami podobnych do Ziemi. Tam może lub mogło istnieć milion cywilizacji o których może nigdy się nie dowiemy… Włosy jeżą się na głowie kiedy o tym myślę 😉
Tak wygląda zdjęcie z zaznaczonymi wszystkimi galaktykami:

Najciekawsze i najbardziej charakterystyczne galaktyki z Łańcucha to:

Oczy czyli NGC4438 – galaktyka spiralna (S0-a), znajdująca się w gwiazdozbiorze Panny w odległości około 50 milionów lat świetlnych. Została odkryta 8 kwietnia 1784 roku przez Williama Herschela. Jest to galaktyka z aktywnym jądrem typu LINER. NGC 4438 należy do gromady galaktyk w Pannie

Galaktyka NGC 4438 była kiedyś typową galaktyką spiralną, jednak w ciągu ostatnich kilkuset milionów lat została silnie zdeformowana na skutek zderzeń z pobliskimi galaktykami. Zawiera ona wyraźny obszar przesłaniającego pyłu, tuż poniżej swojego jądra. Po lewej stronie od centrum znajdują się młode gwiazdy, a gaz tej galaktyki rozciąga się setki lat świetlnych poza jej obręb. Są to skutki kolizji jaka dotknęła NGC 4438. Galaktyka ta jest oddalona o około 100 000 lat świetlnych od galaktyki NGC 4435, wraz z którą tworzy parę nazywaną Oczy. W Atlasie Osobliwych Galaktyk para ta nosi oznaczenie Arp 120. Deformacje, które nastąpiły w NGC 4438 mogą być więc wynikiem zbliżenia pomiędzy tymi dwiema galaktykami na odległość około 16 000 lat świetlnych, które nastąpiło jakieś 100 milionów lat temu.

Inną przyczyną powstania deformacji w NGC 4438 może być gigantyczna galaktyka eliptyczna M86, leżąca dalej od pary galaktyk. W październiku 2008 dzięki mozaice obrazów uzyskanych w Obserwatorium Kitt Peak zaobserwowano długie na 400 tysięcy lat świetlnych włókno zjonizowanego wodoru łączące NGC 4438 z Messier 86. Włókno to również jest skutkiem następującego z dużą prędkością zderzenia pomiędzy tymi galaktykami.

NGC 4438 należy do gromady galaktyk w Pannie, gdzie takie zderzenia ze względu na niewielkie odległości pomiędzy galaktykami są częstym zjawiskiem.

NGC 4402 (również PGC 40644 lub UGC 7528) – galaktyka spiralna (Sb), znajdująca się w gwiazdozbiorze Panny w odległości 55 milionów lat świetlnych. Została odkryta 5 marca 1862 roku przez Arthura Auwersa. Galaktyka ta należy do gromady w Pannie.

Galaktyka NGC 4402 jest narażona na oznaki oddziaływania ciśnienia spiętrzenia. Jest to widoczne poprzez wklęśnięty kształt dysku gazu i pyłu będący skutkiem oddziaływania rozgrzanego gazu. Światło emitowane przez dysk galaktyczny oświetla wirujący gaz odrywany przez ośrodek międzygalaktyczny z galaktyki.

W galaktyce NGC 4402 zaobserwowano jedną supernową SN 1976B.

M84 która przez długi czas M84 była przypisywana do typu E1, co oznaczało, że składa się głównie ze starszych, żółtych gwiazd. Nowe badania wskazują przynależność do typu S0 (galaktyka soczewkowata).

Z centrum galaktyki M84 wyrzucane są dwa małe dżety obserwowane w zakresie radiowym. Fakt ten był przedmiotem badań Teleskopu Hubble’a w 1997 (krótko po jego drugiej naprawie). Odkryto, że galaktyka posiada masywny obiekt centralny o masie ok. 300 milionów mas Słońca skoncentrowany w obszarze o promieniu poniżej 26 lat świetlnych

M86 – wielka galaktyka eliptyczna znajdująca się w gwiazdozbiorze Panny. Odkrył ją i skatalogował 18 marca 1781 francuski astronom Charles Messier. W październiku 2008 dzięki mozaice obrazów uzyskanych w Obserwatorium Kitt Peak zaobserwowano długie na 400 tysięcy lat świetlnych włókno zjonizowanego wodoru łączące M86 z galaktyką spiralną NGC 4438. Włókno to jest skutkiem następującego z dużą prędkością zderzenia pomiędzy tymi galaktykami.

 

Celem na drugą noc była galaktyka Igła czyli NGC4565. Faktycznie jest ossstrrra! Ale ma też dwie inne nazwy: Spinka Bereniki albo Latający Spodek 😉 Jest to galaktyka spiralna (Sb), znajdująca się w gwiazdozbiorze Warkocza Bereniki w odległości około 30 milionów lat świetlnych od Ziemi. Została odkryta 6 kwietnia 1785 roku przez Williama Herschela.

Średnica tej galaktyki wynosi ponad 100 000 lat świetlnych. Ponieważ z Ziemi NGC 4565 jest obserwowana wzdłuż płaszczyzny jej dysku, bywa nazywana również Galaktyką Igła. Zgrubienie jądra galaktyki, jest zdominowane przez populację starszych, żółtawych gwiazd oraz pas ciemnego pyłu otaczający dysk galaktyki.

NGC 4565 to galaktyka aktywna z jądrem typu LINER.

To mały zoom żeby było ją lepiej widać bo cała zarejestrowana klatka z zaznaczonymi galaktykami wygląda tak:

No cóż… tu też mrowie galaktyk z jeszcze większym mrowiem światów. Tym razem “tylko” 217.

Na koniec trochę techniki czyli czym i jak zostały zrobione zdjęcia:

Łańcuch Markariana:
Optyka: SharpStar 65Q APO
Kamera: #QHY168C
Montaż: HEQ5
Guiding: lunetka 172mm i QHY5L-IIM
50x180sec – gain 10 offset 30 kalibrowane darkami, biasami and flatami

NGC4565 Igła
Optyka: SharpStar 65Q APO
Kamera: #QHY168C
Montaż: HEQ5
Guiding: lunetka 172mm i QHY5L-IIM
40x180sec gain 10 offset 30 gain 10 offset 30 kalibrowane darkami, biasami and flatami

Oby pogoda w tym roku pozwoliła na więcej takich sesji.

Opisy obiektów pochodzą z Wikipedii

Share Button

1 myśl na “Galaktyki, wszędzie galaktyki!”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *